augustus 26, 2025Geen reacties

Twentse hiphopscene viert haar legacy: breng jouw materiaal naar de Culture Capsule ophaalweek

Van woensdag 17 t/m woensdag 24 september verandert platenzaak Sound Unbound in Enschede in een levend verzamelpunt van hiphopgeschiedenis. Tijdens deze ophaalweek kunnen artiesten, verzamelaars en liefhebbers uit Twente hun oude flyers, foto’s, opnames, cassettes, video’s en andere memorabilia laten digitaliseren. Zo dragen we samen bij aan het landelijke hiphoparchief Culture Capsule.

Twente heeft een rijke hiphopgeschiedenis, vol creativiteit en community. Veel van de OG’s die deze scene hebben opgebouwd, leven gelukkig nog, sommigen beginnen ons helaas al te ontvallen. Dit is het moment om hun legacy te vieren en te bewaren voor de toekomst.

Twente verdient een plek in de landelijke hiphopgeschiedenis
In 2023 werd wereldwijd 50 jaar hiphop gevierd en ook in Nederland kent de cultuur inmiddels generaties aan artiesten, fans, organisatoren en makers. Toch blijft de geschiedenis van steden buiten de Randstad vaak onderbelicht. Culture Capsule wil daar verandering in brengen door materiaal uit héél Nederland te ontsluiten. Twente speelde hierin een eigenzinnige rol: met legendarische feesten, pionierende DJ’s, graffitikunstenaars, rapcrews, dansgroepen en lokale hubs. Veel van die geschiedenis leeft nog in dozen op zolders, in hoofdtelefoons en herinneringen. Het verdient een plek in ons collectieve geheugen.

Publiek panel op woensdag 17 september
De ophaalweek wordt feestelijk geopend met een publiek panelgesprek in Sound Unbound over de betekenis van hiphop-erfgoed in een lokale context. Moderator is Sherlock Telgt (Culture Capsule). Op het podium staan onder andere:

  • Joris ten Vaarwerk – Mr Graffiti
  • Sam Vosman – Simpel Events
  • Vanity Roxane Lammers van Toorenburg – Air Waves

Het panel is gratis toegankelijk en bedoeld voor iedereen met een hart voor hiphop, cultuur en erfgoed.

Hoe werkt het?
Tijdens de week kun je je materiaal langs brengen bij Sound Unbound in Enschede. Een team van vrijwilligers en een archivaris digitaliseert het ter plekke, waarna je je spullen kort daarna weer mee naar huis neemt. Heb je een grotere collectie? Dan kun je contact opnemen om een aparte afspraak te maken, of kan er in overleg bij je langs worden gekomen.

Oproep: vier mee, doe mee
Ben jij actief (geweest) in de Twentse hiphopscene, of ken je iemand die dat was? Beschik je over foto’s, flyers, opnames of andere herinneringen die dit verhaal tot leven brengen? Ook bijdragen van fotografen, organisatoren, ontwerpers en docenten zijn van waarde. Iedere stem telt, van artiest tot fan, van maker tot danser. Dit is een kans om samen de geschiedenis van hiphop in Twente vast te leggen en zichtbaar te maken wat altijd al waardevol was.

Praktische info
Wat: Ophaalweek Culture Capsule
Wanneer: 17 t/m 24 september 2025
Waar: Sound Unbound, Enschede, GJ van Heekstraat
Kick-off event: Woensdag 17 september, inloop 20:00, start 20:30
Info: www.culturecapsule.nl

Zie ook:
Boekman Stichting artikel: Culture Capsule.
LKCA Rapport: De impact van hiphop.
NRC artikel: De cultuurwereld ontdekt the culture, maar wat is het?
UNESCO rapport: De on(ver)vangbare kracht van the culture.

Volg Culture Capsule op Instagram.

augustus 17, 2025Geen reacties

Air Waves 012 // Basic: Ruimte pakken, ruimte maken

Dit artikel is een samenvatting van aflevering 012 van Air Waves, opgenomen op 29 juni 2025 bij ITMOTR Radio. Je kunt de audio beluisteren via Spotify of het volledige gesprek terugkijken via YouTube.

Een terugblik op Siësta, Legal Offence en de opkomst van de Hengelose scene

Op een doordeweekse avond in Hengelo, ergens halverwege de jaren ’90, stond een jonge Bas Braamhaar, beter bekend als Basic, voor het eerst bij jongerencentrum Siësta. De geur van vers gespoten graffiti hing in de lucht, rauwe beats pompten door krakende speakers, terwijl lokale rappers hun verhaal vertelden op de mic. Voor Bas ging daar een wereld open die nooit meer zou sluiten. In dit artikel blikken we terug op die tijd. Op hoe hij opgroeide in de Woolder Es, via tapes en danspasjes zijn weg vond naar de mic, en later met Legal Offence en als soloartiest de podia van Twente en daarbuiten betrad. Een persoonlijke kroniek vol namen, plekken en momenten die de basis vormen van een stukje Twentse hiphopgeschiedenis die nog te weinig op papier staat, tot nu.

Van cassettebandjes naar Siësta
Basic groeit op in Hengelo, in de Woolder Es. Als kind raakt hij al in de ban van muziek via de radio en cassettebandjes. “Je nam gewoon dingen op, kreeg tapes van vrienden. Er stond van alles op: van Iron Maiden tot J.J. Fad.” Maar het moment dat alles veranderde, was een avond in de stad. Op koopavond, met een vriend en diens oudere neef, belandden ze bij Siësta, het jongerencentrum naast station Hengelo. “Daar stonden ineens Legal Offence en Ultimate Alliance op het podium, lokale rappers. Dat was het moment dat ik dacht: dit is wat ik wil.” Siësta was ruig, vol energie. Er werd geskate bij de ‘Hall of Fame’ een verlaten parkeergarage, graffiti werd gespoten, en crews uit Hengelo, Enschede en Haaksbergen kwamen samen. Niet altijd in vrede, “je moest wel je mannetje kunnen staan,” zegt Bas.

Van dansen naar rappen naar Legal Offence
In eerste instantie danst hij vooral. Samen met vriend Michael doet hij de choreo’s van Kid ‘n Play en MC Lyte na. Maar uiteindelijk pakt hij de pen en begint te schrijven. “Mijn eerste raps waren vol Lord Finesse-achtige punchlines,” lacht hij. De feedback van zijn vriend Steven Sardjoemissier a.k.a. Steve the Chief hielp hem groeien. Op een gegeven moment sloot hij zich aan bij Legal Offence, destijds bestaande uit Decoy, Sixar en DJ Carnage. DJ Bash en Gillerbee hadden de groep kort daarvoor verlaten... “Carnage was de stilste, maar ook de belangrijkste. Hij maakte al onze beats en scratches, maar hield zich liever op de achtergrond.” De groep trad op in heel Nederland, bracht tapes en cd’s uit en bouwde een reputatie op in een tijd zonder social media, alleen via netwerken, recensies en demo’s.

Open Mic, Cerberus en Spinnin
Na Legal Offence focust Bas zich op solo werk. Met producers Carnage en DJ Sandman werkt hij aan een volledige cd ‘After the smoke clears’, opgenomen in de oude studio van Metropool Hengelo aan de Wemenstraat. In diezelfde periode ontstonden ook de legendarische open mic-avonden, mogelijk gemaakt door Sandman. Wat begon in Innocent groeide via Cerberus uit tot Spinnin’ in Metropool: avonden waar iedereen de mic kon grijpen, maar waar je ook direct moest laten zien dat je iets te brengen had. 


“Als je de mic pakte, moest je goed zijn.
Anders kon je beter thuis blijven.”


Op het podium stonden regelmatig bekende gezichten uit de scene: Pier, Dikke G, Lauwi, Bart Apart, Chips, Tjaad en andere leden van Divisie Dierenpark. De flyers waren van de hand van Shes, en live kunst hoorde erbij als vast onderdeel van de avond. Hiphop en beeldcultuur gingen er hand in hand. Daarnaast zorgden pioniers als Hassan (HipHopWorld) en LTH (TrackBilda) ervoor dat ook internationale acts hun weg naar Twente vonden: van Jedi Mind Tricks tot Non Phixion. “Off-days in hun tour? Dan kwamen ze naar Twente. Dat heeft veel betekend.”

Twente uit, Twente terug in
Door studie en werk woont Bas later in Groningen, Nijmegen en Utrecht. In die jaren bleef hij betrokken bij de scene, maar meer als luisteraar en verzamelaar. Hij brandt compilatie-cd’s, ontdekt nieuwe muziek via blogs, en deelt die met vrienden.



“Ik was erg gedreven om nieuwe dingen
te vinden en die te laten horen,
dat ben ik altijd blijven doen.”

Wanneer hij samen met zijn vrouw terugkeert naar Twente, belandt hij via oude connecties bij de Pola: het skatepark ‘De Fabriek’ in Enschede, in de oude Polaroid. “Dat is mijn stamkroeg geworden. “De betrokkenheid van Kees Jacobs, de hele crew daar, dat voelde direct als thuiskomen.” Hier begint zijn tweede leven in hiphop: als DJ, achter de draaitafels.

Yo, That’s That Shit
Tegenwoordig draait Bas als DJ bij onder andere Yo, That’s That Shit, samen met De Kneet en Jordi Noir. “We wilden een plek waar de vibe goed is, waar mensen van alle leeftijden kunnen komen, en waar er óók ruimte is voor een open mic.” Bij Oogst, een tijdelijke culturele broedplaats in Hengelo, komt alles samen: muziek, kunst en community. “Er zijn bijna geen plekken meer waar je zonder druk, zonder groot podium, gewoon zoiets laagdrempeligs kan organiseren. Tussen buurthuis en poppodia zit een gat en Oogst vult dat nu perfect op.”

Ruimte moet je nemen
Wat Basic vooral hoopt, is dat jonge makers hun kans grijpen. “Heb plezier en doe je ding! En als ik iets voor je kan betekenen, laat het weten.” Hij ziet dat jongeren soms minder snel de mic pakken dan vroeger. “Misschien zijn ze voorzichtiger. Maar ik zeg: pak je ruimte. Die is er niet vanzelf, die moet je nemen.” Wat hij doorgeeft aan de nieuwe generatie is simpel: de cultuur leeft alleen als we haar blijven voeden. Met beats, bars, en vooral: plekken waar je mag zijn.


Meer lokale Twentse hiphop content? Volg ons op Instagram! Vanaf 22 augustus is de gratis DIY-zine beschikbaar bij de Air Waves Expo in Oogst, Hengelo. Reserveer hier alvast je exemplaar!

augustus 7, 2025Geen reacties

Air Waves 011 // Fentom: Ritme, rafelrand en ruimte

Dit artikel is een samenvatting van aflevering 011 van Air Waves, opgenomen op 25 mei 2025 bij ITMOTR Radio. Je kunt de audio beluisteren via Spotify of het volledige gesprek terugkijken via YouTube.

Waar de rafelrand raakt aan ruimte: Tymen bewijst dat impact begint bij aandacht.

Tymen Sliuzas is als Fentom geen artiest die zijn weg vond via het uitgestippelde pad. Hij maakte zijn meters buiten het systeem, op podia, in bandjes, op feestjes en bouwde zichzelf op vanuit ervaring. Nu kennen we hem als Fentom: DJ, producer, medeoprichter van het muzieklabel Sound Unbound en projectleider bij Studio15. Iemand die de beat aanvoelt en doorgeeft.



“Ik ben eigenlijk altijd
op zoek geweest naar mijn plek,
maar het moest wel op mijn manier.”



Op zoek buiten de lijntjes
Tymen groeide op in de wijk Stokhorst in Enschede. Een rustige buurt, waar hij kalm en veilig opgroeide. Al jong werd duidelijk dat ritme hem trok. Hij begon met drummen, zat op bandjes en kreeg les, maar het meeste leerde hij zelf: door veel beats  te drummen, te luisteren, en mee te spelen. Die drang naar geluid en groove zat er vanaf het begin in. Via een neef kwam hij op jonge leeftijd in aanraking met hiphop. “Toen hoorde ik Mobb Deep, Cypress Hill, Biggie en Tupac voor het eerst. Dat trok me meteen.” Hij zat nog maar op de basisschool, begin middelbare, maar de impact was groot. De rauwheid, de samples, de gelaagdheid, het bleef hangen.

Rond zijn veertiende begon Tymen stiekem naar Atak te gaan (de oude locatie aan de Noorderhagen). Omdat hij lang was voor zijn leeftijd, lukte het om binnen te komen. “Ik wilde daar gewoon zijn, die muziek voelen.” De geur van oud bier, zweet, warme apparatuur, het werd een herkenbare sfeer die diep in zijn geheugen gegrift staat. Atak voelde als een andere wereld. Niet glad of gepolijst, maar ruw, levendig en eerlijk. Precies het soort plek dat hem aantrok: met rafelrandjes, daar waar het onverwachte kon gebeuren, opende iets.

MonoSocia: bouwen in samenwerking
Een sleutelmoment kwam toen Tymen DJ/producer Monom3 ontmoette. Niet in een studio of op een podium, maar gewoon tijdens een zomerbaantje. Ze werkten allebei in een afwaskeuken, maar de echte klik ontstond in het voorcafé van Atak. Monom3 draaide daar triphop op drum-’n-bass-avonden. “Hij was al veel verder dan ik,” vertelt Tymen. “Zijn smaak was next level. Hij was ouder, had meer ervaring, en draaide gewoon zijn eigen ding. Dat maakte indruk.”

Die ontmoeting betekende een kantelpunt. Monom3 had al apparatuur en nodigde Tymen uit om een keer mee te komen om muziek te produceren. Daar begon het, Ableton, samplen, arrangeren. Tymen leerde het allemaal door te kijken, te luisteren en mee te doen.


“Hij is echt een mentor geweest.
Zonder hem had ik nooit dat pad gevonden.”


Samen vormden ze het producersduo MonoSocia, een samenwerking waarin draaien, beats maken en eindeloos sparren vanzelf ging. Die samenwerking kreeg ook een plek in de stad. Samen met Bob Wolters begonnen ze met het organiseren van feesten als Have Phön en Disco Maf, laagdrempelige avonden vol eigenzinnige sounds, vaak op plekken als Bolwerk en Friends. Niet voor de hype, maar voor de vibe. DIY, lokaal en verrassend. Inmiddels treden ze live op onder de naam |grens|, nemen ze albums op tijdens geïsoleerde studio sessies en releasen ze deze op labels als Vrystaete/Enfant Terrible op fysieke dragers als vinyl en cassette.

Sound Unbound: releases van dichtbij
Tymen ontmoet Arris Roordink bij een festival van een gezamenlijke vriend. Ze leren elkaar kennen als ze gevraagd worden voor een back-to-back DJ-set. Achter de draaitafels blijkt hun muzikale smaak verrassend goed te matchen: eclectisch, fun, gelaagd. Wat begint als een spontane set, voelt als een begin van iets groters. Niet veel later besluiten ze samen verder te gaan als DJ-duo: GOODCOOPERBADCOOPER, een knipoog naar Twin Peaks, waar ze allebei fan van zijn. Die klik achter de draaitafels groeit uit tot een gedeeld plan: een onafhankelijk muzieklabel in Enschede, waar gevoel belangrijker is dan genre. Zo ontstaat Sound Unbound, als platform dat ruimte biedt aan muzikale stemmen die anders onder de radar blijven. Van elektronische beatmakers tot bands als NO WOW, als het echt is hoort het thuis op het label.

Een mijlpaal in het bestaan van het label is White_001, een fysieke EP waarop uitsluitend producers uit Oost-Nederland en voornamelijk Enschede te horen zijn. Het project is niet zomaar een release, maar een viering van lokaal talent. Van beats met karakter tot sounds die nergens anders vandaan hadden kunnen komen. White_001 kwam tot stand met hulp van Music Support Overijssel en een succesvolle crowdfundingcampagne. Zelf persen, zelf verspreiden, met steun van de scene. “Dat moment waarop je je eigen plaat vast kunt houden, wetend dat het echt van hier is, dat voelde als een overwinning,” zegt Tymen. Onder de naam Fentom zijn er ook meerdere releases te vinden op het label waaronder drie beat tapes op cassette en een EP op 10” vinyl.

Werken met gevoel
Naast zijn muzikale werk is Tymen ook maatschappelijk actief. Na een zoektocht langs verschillende scholen en paden, vond hij zijn plek in de zorg, via een vacature bij de GGZ. Hij begon als woonbegeleider en ontdekte al snel dat zijn kracht lag in het maken van oprechte connecties. “Als ik op huisbezoek ga, kijk ik naar de ruimte. Zie ik een gitaar, een poster, een vibe dan begin ik daar. Niet met een lijst vragen, maar met aandacht.”

Die aanpak nam hij mee naar Studio15, waar hij nu werkt als projectleider. Daar overziet hij de locatie en zorgt hij ervoor dat jonge makers, dromers en twijfelaars hun ruimte vinden. Hij is geen coach, geen strakke begeleider, maar een mogelijkmaker. Wat hij zelf heeft meegemaakt, zet hij nu in, in zijn werk. Want hij weet hoe het is om je plek te zoeken en hoe belangrijk het is om iemand te hebben die je begrijpt. Die rol probeert hij te vervullen, ook richting de culturele sector. Tussen jongeren en instellingen zit niet alleen een generatieverschil, maar ook een vertaalslag. Tymen beweegt daartussen, als maker en mogelijkmaker. Niet om regels te dicteren, maar om ruimte te creëren. Zodat nieuwe stemmen kunnen klinken, op hun eigen voorwaarden.


Meer lokale Twentse hiphop content? Volg ons op Instagram! Vanaf 22 augustus is de gratis DIY-zine beschikbaar bij de Air Waves Expo in Oogst, Hengelo. Reserveer hier alvast je exemplaar!

augustus 1, 2025Geen reacties

Air Waves 010 // Jarlentji: Muziek is er altijd geweest

Dit artikel is een samenvatting van aflevering 009 van Air Waves, opgenomen op 23 februari 2025 bij ITMOTR Radio. Je kunt de audio beluisteren via Spotify of het volledige gesprek terugkijken via YouTube.

Het makerschap van Jarlentji: groeiend tussen beats en beelden

Er zijn van die mensen bij wie muziek niet op een bepaald moment begon, maar er simpelweg altijd al was. Zo iemand is Jarlentji. In haar kindertijd klonken Michael Jackson en flamenco-artiesten door het huis, en lag de basis voor iets dat pas veel later echt een naam kreeg. “Bij mij is het vanaf dat ik geboren ben één van de main parts geweest van wie ik ben.” Op jonge leeftijd kreeg ze pianoles en begon ze met dansen, maar wat haar echt raakte was de kracht van Beyoncé in de videoclip van Crazy In Love.


“Het hele plaatje sprak me aan.
Ik dacht echt: wauw, wat is dit?
Ik wil dit zijn.”

Van roots tot eigen ritme
Dat die vonk niet uit het niets kwam, wordt snel duidelijk. Jarlentji groeide op in een muzikaal nest, met een vader die professioneel drummer was en zich bezighield met fusion jazz. Van salsa tot Bach, van flamenco tot Erykah Badu, het klonk allemaal door de speakers thuis. “Hij heeft me echt alles laten horen. Ik wilde het begrijpen, het voelen. Dat heeft me gevormd.”

Ook haar familie zit vol muzikanten: ooms op gitaar, tantes met liefde voor muziek, en neef Daparohu (Daniël) met wie ze als kind al creatieve plannen smeedde. “We deden gewoon dingen omdat we het tof vonden. Niet om het online te gooien. Gewoon omdat het moest gebeuren.” Op haar zestiende stond ze voor het eerst op het podium, samen met haar vader en een liveband tijdens het Jazz Festival in Enschede. Covers, maar het voelde als een startschot. “Ik wilde mijn eigen muziek zingen, maar had nog geen nummers. Dus toen ben ik gaan schrijven, en produceren.”

Produceren is ook falen en weer doorgaan
Alles wat ze maakt, leert ze zichzelf aan. Met vallen, opstaan, luisteren en blijven proberen. “Soms denk ik echt: wat ís dit voor beat? En dan twee dagen later heb ik ineens de doorbraak.” Het creatieve proces is niet lineair, maar het wordt steeds consistenter. Ze bouwde haar eigen routine: meditatie, cappuccino, inspiratie opdoen, en dan: maken. En als het vastloopt? Dan helpt een livevideo van FKA Twigs of Beyoncé om het vuur weer aan te wakkeren.


Ik weet nu: als je blijft klimmen,
dan kom je wel bovenaan die heuvel.


Wat begon als knutselen in Logic op haar vaders computer, groeide uit tot een herkenbare sound. Haar eerste beat, Cium, staat nog altijd op SoundCloud. “Deze track is al meer dan 9 jaar oud, maar ik ben er nog steeds trots op.”

Bouwen in stilte, creëren op gevoel
Jarlentji werkte jarenlang in stilte aan haar stijl. Los van scenes en feestjes. “Ik voelde vroeger dat ik hier in Enschede niks kon halen.” Maar ze bleef. En bouwde ondertussen een sterke visuele identiteit: clips, covers, kleurgebruik, alles versterkt de muziek. “Geluid en beeld samen geven een nog specifieker gevoel.” Ze werkte vaak met familie en vrienden: nichtjes, filmmakers, mensen uit haar eigen kring. “We wilden gewoon mooie gebouwen, goede shots, emotie; dan ga je gewoon. We reden om tien uur ’s avonds nog naar Amsterdam om een parkeergarage te filmen. Iedereen was moe van een dag lang productie draaien, maar de shots waren het waard.”

Een plek om te groeien en verder te dromen
Hoewel ze inmiddels haar plek als maker heeft gevonden, voelt Enschede soms nog klein. Haar nieuwe muziek is Engelstalig, de ambities reiken verder. “Ik wil internationaal iets neerzetten.” Toch ziet ze ook positieve beweging dichtbij. Initiatieven als Metro’s Finest, Sonar en de minor Beats & Rhymes bij het conservatorium geven nieuwe energie. “Vroeger moest je echt iemand kennen om ergens tussen te komen. Voor beginnende makers zijn er nu meer kansen, dat is goed.”

Als ze iets zou mogen toevoegen aan haar stad? Dan weet ze het meteen: een club, en een creatieve plek voor ontmoeting. “Een café in Enschede gericht op creatieve ondernemers, waar je met je laptop kunt werken in een open sfeer, met goede koffie. Een plek waar je niet alleen productief bent, maar ook spontaan anderen tegenkomt en inspiratie opdoet.” “Er komt nieuwe muziek aan die nog meer mij is. Intiemer. Meer to the core. Ik ben er klaar voor.”


Meer lokale Twentse hiphop content? Volg ons op Instagram! Vanaf 22 augustus is de gratis DIY-zine beschikbaar bij de Air Waves Expo in Oogst, Hengelo. Reserveer hier alvast je exemplaar!

juli 25, 2025Geen reacties

Air Waves 009 // ODAIRA: Wonky by nature

Dit artikel is een samenvatting van aflevering 009 van Air Waves, opgenomen op 13 april 2025 bij ITMOTR Radio. Je kunt de audio beluisteren via Spotify of het volledige gesprek terugkijken via YouTube.

ODAIRA’S route als maker: dwars, intuïtief en compromisloos
Er is geen vaste route voor wie muziek wil maken. Al helemaal niet als je in Enschede opgroeit, geen muziekschool volgt, en je oren eerder vallen voor wonky grooves dan voor gelikte hits. Maar dat was precies wat Ravi Oedairamsingh, artiestennaam ODAIRA, aantrok. Niet meedoen met de massa, maar iets puurs maken. De drang om het zelf te doen, op gevoel, zonder voorschrift; dat is hoe hij het doet.


“Ik wist niet wat ik aan het doen was in Ableton,
maar ik bleef gewoon proberen.”



Waar ritme begint
Thuis stond salsa op repeat. Zijn moeder draaide latin classics en voedde onbedoeld zijn oor voor ritme. Die ritmes bleven hangen als groove, als sfeer. Maar het echte zaadje werd geplant door zijn oom. Die zat in een band, had een SPD-pad op zijn zolder en nam Ravi mee naar band repetities. “Daar hoorde ik voor het eerst wat een groove echt was. Funky drummer reprise bonus beat, maar dan live.” Geen sample, maar een band die het voelde. Later begon Ravi zelf met drummen. Zijn eerste muzikale taal was percussie. Nog voor hij danste of produceerde, zat de groove al in zijn lijf.

De Rots: een kelder vol codetaal
Een andere grote invloed kwam van De Rots, een kelder in de binnenstad van Enschede waar werd gebboyt. De ruimte had iets rauws: graffiti op de muren, een boksring in het midden. Alles aan die plek was gritty. De vibe, de kleding, de energie. “Het voelde als Wu-Tang, iedereen droeg zwart. Je was er om je eigen ding te doen.” De trainingen werden geleid door EXG, een gevestigde Enschedese crew. Er was een duidelijke hiërarchie: jonge bboys zoals Ravi mochten komen trainen, maar werden geacht vooral te kijken, luisteren, en hun eigen plek te vinden. “Je stelde geen vragen, je observeerde. En als je iets oppikte, was het van jou.” Ravi hoorde tijdens de trainingen daar voor het eerst rock breaks. Niet uit de hiphop, maar uit gitaarplaten. “Dat was echt de hardste shit ooit. Alles viel op zijn plek.” 

Beperking als kracht
Beats maken begon niet in een DAW (Digital Audio Workstation), maar met een omweg: via cue points in DJ-software. Klikken, luisteren, aanpassen. De kick en snare zette hij vast op een punt, zijn drummers gevoel vertaalde zich gek genoeg beter daar dan in een complex programma als Ableton. Hij nam zijn loops op via Virtual DJ. Hij maakt geen tracks met refreinen en coupletten. Hij maakt beats, soms kort, soms onaf, maar altijd met een vibe. “En soms is één loopje genoeg. Dat is het dan. Je hoeft niet alles uit te kauwen.” Zijn tool werd uiteindelijk de SP-404: een compacte sampler met beperkte mogelijkheden. “Ik hou niet van eindeloze opties. Dit apparaat dwingt me om te voelen wat er staat.”


“Ik ben geen Splice boy.
Ik wil echt en rauw zijn.”


Op zijn eigen frequentie
Ravi trok even de stad uit, liep als videograaf stage in Heerlen, werkte bij Red Bull Studios in Amsterdam en zag daar van dichtbij de systemen, studio’s en snelwegen van de industrie. Interessant, zeker, maar het resoneerde niet. Te strak, te snel, te veel ruis. Wat hij zocht, vond hij niet in formats of hoofdsteden, maar in vrijheid. In Enschede, geen massa, geen hype. Gewoon ruimte om te bouwen, op zijn eigen tempo, met zijn eigen geluid. “Ik ben liever op m’n eigen lane dan in een bubbel waar ik niks mee voel." Waar anderen naar het westen trokken, bleef Ravi in Twente. Niet omdat hij geen kansen zag, maar omdat hij zijn energie liever stopt in iets echt, iets lokaals, iets van hemzelf. Beats bouwen, mensen coachen, bruggen leggen. Niet om zichtbaar te zijn, maar om iets op te bouwen dat blijft.  

X24: een intuïtieve samenwerking
Samen met Daparohu vormt hij X24, een project waarin beats, drums, gitaareffecten en sfeer samenkomen. Gritty, eigenzinnig en trouw aan hun geluid. “We zijn allebei gevoelig voor sfeer. Het gevoel moet kloppen, maar niks hoeft gelikt te zijn.” Met zijn broeder Daparohu wilt hij de komende jaren X24 gaan uitbouwen als een band met een lange termijn visie. En waar hij ooit zelf zoekend was, helpt hij nu jongeren verder. Bij Studio15 coacht hij nieuwe makers, niet met regels maar met ruimte. “Ik zeg altijd: het hoeft niet meteen goed te zijn. Maar het moet van jou zijn.”


Meer lokale Twentse hiphop content? Volg ons op Instagram! Vanaf 22 augustus is de gratis DIY-zine beschikbaar bij de Air Waves Expo in Oogst, Hengelo. Reserveer hier alvast je exemplaar!

juli 17, 2025Geen reacties

Air Waves 008 // Breeze aka Kongo: De mic is van iedereen

Dit artikel is een samenvatting van aflevering 008 van Air Waves, opgenomen op 30 maart 2025 bij ITMOTR Radio. Je kunt de audio beluisteren via Spotify of het volledige gesprek terugkijken via YouTube.

Over groepen, generaties en geloof in de kracht van elke stem.
Voordat Fabrice Vutu Konde, producernaam Breeze aka Kongo zijn eerste track opnam zat hij op theaterles, omdat hij op school niet te houden was; “Ik was als kind druk, echt druk.” Het podium hielp hem om zijn energie te kanaliseren. Leerde hem spreken, bewegen, performen en dat is precies wat hij sindsdien blijft doen. Op zijn manier, met zijn stem, op zijn tempo. Wat begon in rapgroepen met vrienden, groeide uit tot een rol als DJ, producer en mentor. Breeze beweegt al meer dan twee decennia door de Twentse hiphopscene, en doet dat met een open blik en een stevige overtuiging: iedereen verdient het om de mic te pakken.

Radar, Cerberus en bouwen met beats
De plek waar alles begon? Radar, daar hing hij rond als jonge maker. Hij leerde door te kijken, te luisteren en te proberen. In de studio van een vriend zette hij zijn eerste stappen op een MPC. Geen lessen, gewoon doen. “Dat was de eerste keer dat ik dacht: “oh, I got this!” Daarnaast kwam hij veel bij Cerberus in Hengelo, een belangrijke plek voor de lokale underground hiphopscene. Samen met Innocent vormde het een fundament voor hiphop in de stad. De energie, de optredens, de community, het gaf hem vertrouwen en vormde zijn muzikale identiteit. Via Kunstbende kwam Breeze op een podium terecht. Die ervaring maakte iets los: het idee dat hij zijn eigen verhaal kon vertellen. Als tiener zette hij zijn eerste stappen als rapper in de groep Young G’s, samen met Leah en Al-J. Het rappen begon omdat Al-J hem voor een mic zette en hem liet rappen in het Frans, geen voorbereiding, gewoon gaan.

Mixtapes als monument
In de loop der jaren maakte hij deel uit van meerdere crews en supportte hij verschillende rappers als producer onder de naam Breeze. Namen als Sillo, E-Royal en Dope-D zijn slechts een greep. Wat hen verbond, was geen genre of stijl, maar een houding. Alles mag, als het maar echt is.


“Ik geloof dat alle hiphop bestaansrecht heeft.
Of het nu straat, politiek of party is,
je mag vrij zijn in wat je maakt.” 


Voor Fabrice is de studio een plek waar je jezelf kunt laten horen zoals je bent. Dat geeft hij ook door ongeacht wie er bij hem komt opnemen. Uit die overtuiging ontstond het idee voor Earth, Breeze & Fire. Een tape die de sound van Twente moest representen, rauw, eerlijk, veelzijdig. De inspiratie kwam van mixtape-legende Funkmaster Flex. Vol. 1 zette hij in elkaar in een paar maanden, destijds nog met voornamelijk MC’s uit Nijmegen. Maar Vol. 2 bracht het dichter bij huis, een bomvolle tape met artiesten uit heel Twente: Perfecd, Leah, Thomba Artz, Milo Prijs, Vertekend Beeld, MC Lahcen. Zoveel stemmen, zoveel stijlen, samengebracht in één project. De impact was groot, DIY, eigenwijs en underground.

De samenwerking rond Earth, Breeze & Fire leidde ook tot een legendarisch zijproject met Milo Prijs: Porno voor Blinden, “Mens-onvriendelijk,” noemde Breeze de tape zelf, en dat was precies de charme. De tape was vuil, scherp en grensverleggend. Geliefd in de underground, verkocht als warme broodjes. 

Roc Da Mic
Samen met Nova richtte Breeze Roc Da Mic op: een avond vol hiphop in het Hengelose jongerencentrum Innocent, een plek voor alternatieve stijlen, met een rauwe, DIY uitstraling. Roc Da Mic ontstond als aanvulling op het bestaande aanbod in de stad. Naast Spinnin’ (een initiatief van DJ Sandman) waren er niet veel plekken waar underground hiphop echt kon landen. Fabrice en Nova wilden daar ruimte voor maken. De sound was divers: Slum Village naast Tupac, M.O.P., Biggie en D.I.T.C. Soulvol en rauw. Reflectief en recht voor z’n raap. Op het podium stonden grote namen van de Nederlandse underground hiphopscene: Steen, Stropstrikkers, Turk & Spacekees, acts die ieder hun eigen kleur gaven aan de avond, zonder dat er iets gladgestreken hoefde te worden.


“In Inno kon je gewoon je shit doen,
ongeacht wat voor stijl je had.”


Altijd doorgeven
Fabrice loopt al even mee, maar zijn energie is niet veranderd. Wat opvalt: hij is nog altijd in tune met wat de nieuwe generatie doet. Hij noemt namen als Kes en Jona, jong opkomende artiesten van nu. Niet om erbij te horen, maar omdat hij het echt checkt. Wat hij vooral wil meegeven: laat mensen hun eigen ding doen. Support het, ook als het niet jouw stijl is. “Je hoeft het niet dope te vinden. Maar je moet het wel supporten. Want we zijn samen Twente.”

Voor Fabrice is hiphop geen wedstrijd, geen smaakstrijd, het is een community. Die gedachte leeft ook in Unite Entertainment, zijn eigen platform, waarmee hij ruimte biedt aan opkomende artiesten die hun eigen geluid willen laten horen. Geen gatekeeping, geen hokjes, gewoon support, omdat we van hier zijn. Omdat we elkaar verder kunnen helpen. Omdat de mic in Twente van iedereen is.


Meer lokale Twentse hiphop content? Volg ons op Instagram! Vanaf 22 augustus is de gratis DIY-zine beschikbaar bij de Air Waves Expo in Oogst, Hengelo. Reserveer hier alvast je exemplaar!

juli 9, 2025Geen reacties

Air Waves 007 // Sabina: Cultuur geef je door

Dit artikel is een samenvatting van aflevering 007 van Air Waves, opgenomen op 27 november 2024 bij ITMOTR Radio. Je kunt de audio beluisteren via Spotify of het volledige gesprek terugkijken via YouTube.

Sabina’s dans door Twente: van gymzaal tot wereldpodium en weer terug
Voor Sabina draait dans nooit om wie de beste is. Het gaat om wie je meeneemt. Haar verhaal is er één van crews, cultuur en community. Van een gymzaal in Enschede tot de wereldpodia en weer terug. Ze is danser, coach, ondernemer. Maar bovenal: bouwer. Van ruimte, van gemeenschap, van de kunst samen iets maken. In alles wat ze doet, draait het om verbinding. Of ze nu les geeft in haar dansschool, een evenement organiseert, of een jonge danser een eerste kans geeft, Sabina staat voor een cultuur waarin iedereen zichzelf mag zijn.


“Ik geloof niet in concurrentie.
Als iemand het leuker vindt bij jou,
dan gun ik diegene gewoon."


Waar het begon: een gymzaal, een beat, een gevoel
Sabina was zes toen ze begon met dansen. “Streetdance, clipdans, gewoon in een gymzaal, met een grote spiegel en TL-verlichting,” zegt ze lachend. Maar het moment waarop alles klikte kwam pas echt bij TrackBilda, een creatieve hotspot geïnitieerd door LTH in Enschede waar dansers, rappers, graffiti-artiesten en muzikanten samenkwamen. “Lloyd had daar alles, en iedereen was welkom; het voelde als een familie.”

In die periode zette ze haar eerste stappen richting lesgeven. Bij jongerencentrum Radar kreeg ze de kans om haar kennis te oefenen en door te geven. “Daar leerde ik hoe ik een warming-up moest geven, hoe je structuur aanbrengt in een les. Ik mocht het daar ook meteen uitproberen op echte groepen. Dat heeft de basis gelegd voor alles wat ik nu doe. ”TrackBilda en Radar vormden zo samen de foundation waarop Sabina verder kon bouwen: dansend, lerend, delend.

Van clipdans naar crew: All Style Division
“Ik was twaalf, misschien dertien, met een beugel en m’n haar strak naar achter. Zo onzeker, maar zo hongerig.” Sabina had gehoord over Andy Huber, een choreograaf die lesgaf in Hengelo. Ze ging met een groep vriendinnen kijken. Uiteindelijk bleven zij en één andere danseres over. “We mochten auditie doen En we kwamen erin, Samen, het was zo'n overwinning.”

All Style Division werd haar thuis. Met de crew reisde ze door Nederland, Europa, zelfs naar de Filipijnen. Ze dansten battles, gaven showcases en stonden op het podium met Afrika Bambaataa. “We dansten op straat als er geen plek was. En als je maar een beetje vloer had, dan ging je. Want dans was leven.” Er klinkt nog steeds iets kinderlijks in haar stem als ze terugdenkt aan die tijd. Niet naïef, maar puur, trots. “We trainden tot laat, shopten bij Britain voor oversized Dickies, leefden in die vibe. Alles draaide om de groep, we vulden elkaar aan. 

Iedereen mag zichzelf zijn
Na jaren van trainen, optreden en lesgeven kwam de vraag: wat nu? “Ik had zoveel gezien en gedaan. Wedstrijden, demo teams, lesgeven. Mijn man zei: "Waarom begin je niet gewoon iets voor jezelf?” Het antwoord werd Talentfabriek 053, een plek van samenkomst, groei en overdracht. Geen gewone dansschool, maar een thuis waar de essentie van hiphopcultuur leeft en wordt doorgegeven.

Elke vrijdag is er bijvoorbeeld open practice. Iedereen is welkom. B-boys, ballerina’s, mensen met of zonder lidmaatschap. “Zolang het gezellig is, blijven we.” Sabina lacht erbij. De kern van haar visie? Mens boven prestatie.


“Dans moet leuk zijn.
Je mag groeien in je eigen tempo.
Als iemand zichzelf durft te zijn in mijn studio,
dan is mijn missie geslaagd.”


Battle of the East, iets teruggeven
Twente heeft altijd talent gehad, maar landelijke voorrondes van battles zoals Spin Off en DBC zijn door de jaren heen uit de regio verdwenen. Daarmee verdwenen ook de kansen voor jonge dansers om podiumervaring op te doen en te groeien in battle-energie. Sabina voelde dat gemis, vooral voor de nieuwe generatie. In 2015 organiseerde ze daarom de eerste editie van Battle of the East in Hengelo. Een danswedstrijd met showcases, 1-op-1 battles en crews uit het hele land. In 2016 volgde een tweede editie, daarna lag het evenement een tijd stil. Maar in 2024 keerde Battle of the East terug, voor het eerst in Enschede. Deze keer in samenwerking tussen Talentfabriek 053 en Studio15. “Wat zij doen is goud. Ze staan echt open voor samenwerking, net als ik. We willen een vibe neerzetten waarin iedereen zich welkom voelt. Een plek waar nieuwe makers het podium pakken.”

De erfenis van crews
Wat Sabina achterlaat is geen lijst van prijzen of optredens; het is een energie. Een manier van zijn. “Crew is alles” zegt ze. “Wat ik geleerd heb, is dat je elkaar omhoog kunt tillen. Dat het niet gaat om winnen, maar om delen.”

“We hebben zoveel goede dansers hier, maar het zijn allemaal eilandjes. Wat als we bruggen slaan in plaats van grenzen trekken?” Ze gelooft niet in concurrentie, wel in kruisbestuiving. “We kunnen elkaar versterken. Twente heeft alles, we moeten het alleen samenbrengen.” Haar dansschool groeit. Haar leerlingen groeien. En ergens in Enschede is er op vrijdagavond een groep mensen die samen traint, lacht, zweet en leert. Omdat één iemand ooit begon met dansen in een TL-verlichte gymzaal en nooit is gestopt met geloven in wat samen zijn kan betekenen voor een lokale community.


Meer lokale Twentse hiphop content? Volg ons op Instagram! Vanaf 22 augustus is de gratis DIY-zine beschikbaar bij de Air Waves Expo in Oogst, Hengelo. Reserveer hier alvast je exemplaar!

juli 7, 2025Geen reacties

Air Waves zine (part one)

Een nieuw hoofdstuk in het Air Waves-verhaal krijgt vorm op papier. Alle acht verhalen uit seizoen 2 worden gebundeld in een DIY zine: een tastbare tijdscapsule waarin persoonlijke en lokale verhalen van Glenn, Daparohu, Sabina, Jarlentji, Odaira, Breeze, Fentom en Basic samenkomen en zo een doorkijkje geven in onze lokale cultuur.

De cover, ontworpen door Dirk-Jan Deckwitz, is een ode aan de DIY-esthetiek. Met handmatige collagetechnieken, gelaagde scans en verzadigde texturen ontstaat een beeld dat vraagt om opnieuw en opnieuw bekeken te worden. Wie goed kijkt, ontdekt subtiele verwijzingen naar hiphopcultuur: een microfoon, handen van een breaker, sneakers, een draaitafel, een spuitbus.

➡️ Vanaf 22 augustus is de zine op te halen bij de Air Waves expo bij Oogst (Hengelo).

➡️ Wil je zeker zijn van een exemplaar? Reserveer deze alvast via deze form.

De zine is tot stand gekomen via het Handgeld budget van gemeente Enschede.


Meer lokale Twentse hiphop content? Volg ons op Instagram

juni 29, 2025Geen reacties

Air Waves 006 // Daparohu: Alles voor de groei

Dit artikel is een samenvatting van aflevering 006 van Air Waves, opgenomen op 23 oktober 2024 bij ITMOTR Radio. Je kunt de audio beluisteren via Spotify of het volledige gesprek terugkijken via YouTube.

Daparohu over vallen, opstaan, en bouwen aan een nieuwe generatie

Voor Daparohu, voluit Daniël Roozendaal Huwaë, draait alles om muziek en beweging. Niet alleen fysiek, op de dansvloer, maar ook in het leven. Elke fase, elke omweg, elke sprong heeft hem iets geleerd. Als kind zag hij zichzelf al als rockster. Twintig jaar later staat hij voor groepen jongeren, als coach, als bouwer, als iemand die weet hoe het is om op je bek te gaan en daarna weer op te staan.


“Ik battle niet om te winnen.
Ik battle om mijzelf

op de proef te stellen...”

Van metalhead naar mover
Zondagmiddagen bij zijn Molukse oma waren vaste prik. De hele familie verzamelde zich rond de eettafel voor warm eten en samenzijn.  Zijn ooms pakten de gitaar en Daniël keek met grote ogen toe. “Ik wilde dat ook!’’ Toen hij negen was, kochten zijn ouders een gitaartje voor hem; een Spaanse. Zijn eerste echte lessen kreeg hij bij Kaliber. Twee lessen later gaf zijn oom hem zijn oude elektrische gitaar. “Hij zei: als je serieus bent, dan is dit wat je nodig hebt.” Dat moment veranderde alles. Vanaf toen wilde hij maar één ding: spelen. Hard, veel, alles eruit gooien. “Als kind zag ik mezelf al als rockster met lang haar en een gitaar in de hand, spelend in een stadion vol mensen.”

Ondertussen op de middelbare school vond hij zijn plek niet. Niet bij de metalheads, niet bij de hiphopheads. Dus bouwde hij zijn eigen stijl; Iets daartussenin.

Dansen: vriendschap en de ‘engste’ zijn
Via YouTube stuitte hij op een nieuwe dansstijl: Jerkin’. Een Amerikaanse hype met skinny jeans, snapbacks, LEGO-kettingen en vooral: kleur. Veel kleur. Hij dook erin met alles wat hij had. “Ik liep gewoon zo de school binnen, nul schaamte.”

Zijn neef Byron Griët bracht hem in contact met de stijl, en al snel ontmoette hij Melvin Palijama, zijn partner in crime en beste vriend. Binnen no-time vormden ze een team: The Audioformers. Hun vriendschap begon met bami-soep en een zelfgemaakte video. Daarna ging het snel. Ze verzonnen gewaagde routines, gooiden salto’s vanaf speeltoestellen en oefenden eindeloos op kunstgras. “We wilden de engsten zijn, alles om op te vallen.” En het werkte. Ze werden tweede op een landelijke jerkwedstrijd in Amsterdam. Maar belangrijker dan het podium was wat hij vond: een crew.

Breaking als een manier van zijn
Toen de hype uitdoofde, bleef de honger. Daparohu zag hoe vrienden overstapten naar breaking en besloot mee te doen. Niet via een dansschool, dat voelde te formeel, te ver van zijn stijl en wat hij gewend was. Maar via vrije training in een oude fabriekshal: een vloer in een leegstaand pand. De Performance Factory op het oude Polaroid terrein, toen nog kaal en koud; perfect.



“Ik wilde niet ingehaald worden,
dat was mijn drive.”


Alles wat hij leerde, leerde hij zelf. YouTube, kijken, proberen, vallen, opnieuw. Hij belandde uiteindelijk bij De Mast, een plek waar ook zwaargewichten als EXG (Extraordinary Gentlemen) en Mekaron trainden. “We mochten daar alleen komen als we niet in de weg liepen, en dat begrepen we.” Er werd weinig gepraat, maar veel gezegd. Zijn crew moest hun plek verdienen.

Met een groep vrienden richtte hij Massive Mercenaries op. Ze trainden keihard, deden mee aan battles en bouwden aan iets echts. “Samen winnen, samen verliezen. Onze eerste battle was bij NAXT in Almelo. Alles voelde alsof het op het spel stond. Maar het ging nooit om winnen. Het ging om elkaar pushen, om vuur.”

Als de vloer verdwijnt, verdwijnt de scene
De plekken waar alles begon, verdwenen langzaam. De Mast verdween, de open training in de balletzaal bij Kaliber ging dicht en Studio15 werd alleen nog toegankelijk voor jongeren. Met het verdwijnen van die ruimtes viel ook het netwerk uit elkaar. “Zelfs mijn beste vrienden die nog steeds breaken zie ik nauwelijks nog. Er is geen vloer meer om elkaar te ontmoeten.” 

Die vloeren waren méér dan alleen trainingsruimte. Het waren ontmoetingsplekken. Overdrachtsplekken. Daar ontstonden crews, vriendschappen, mentorschap. Daar leerde je kijken, luisteren, voelen. “Ik weet nog hoe ik werd opgevangen... Soms streng, soms stil, maar altijd met liefde voor de dans.” Zonder die plekken blijft alleen de individuele prestatie over. De community verdampt, en daarmee ook de cultuur zelf. Wat Daparohu groot heeft gemaakt, het leren door te falen, de guidance van anderen, de gezamenlijke groei, dreigt nu onbereikbaar te worden voor de volgende generatie. En precies daarom staat hij nu zelf op die vloer. Omdat hij weet wat het betekent als er wel zo’n plek is.

Een coach die ruimte geeft om te vallen
Nu staat hij zelf voor de groep of coacht hij jongeren op elk gebied. Bij Studio 15 Enschede werkt hij als allround coach en is hij een safer space voor jongeren. Bij Talentfabriek 053 geeft hij breaking les. “Ik leer ze niet alleen dansen en muziek maken, Ik leer ze ook dat fouten maken mag. Dat je dan gewoon weer opstaat.” Wat hij meegeeft is meer dan techniek, het is vertrouwen. Veerkracht. “Ik wil dat ze de wereld aandurven, niet alleen de dansvloer. Dat ze leren luisteren naar zichzelf, en ook naar elkaar.” Zijn leerlingen zijn jong, maar de lessen zijn tijdloos. Net als zijn missie: iets achterlaten. Een nieuwe generatie tools geven om zich te uiten, om te groeien, net zoals hij dat zelf altijd heeft gedaan. Daparohu is niet iemand die applaus zoekt. Hij is iemand die liever de vloer schoonmaakt zodat een ander kan dansen. Iemand die weet hoe het is om te zoeken naar zichzelf, en daarom anderen zetjes geeft richting de goede richting.

Daniël is altijd iemand geweest die zijn dromen najaagt. Alles wat hij voor ogen had, maakte hij waar: van gitarist tot danser, van DJ tot evenementenorganisator en artiest. Naast het lesgeven is Daniël nu opnieuw bezig om zijn kinderdroom werkelijkheid te laten worden: op het podium als artiest, in een stadion. Samen met zijn beste vriend Ravi, a.k.a. Odaira, werkt hij aan hun debuutalbum. Ze geloven allebei dat God hen bij elkaar heeft gebracht en nu zijn ze eindelijk officieel een duo. Ze presenteren zichzelf onder de naam “X24”.


Meer lokale Twentse hiphop content? Volg ons op Instagram! Vanaf 22 augustus is de gratis DIY-zine beschikbaar bij de Air Waves Expo in Oogst, Hengelo. Reserveer hier alvast je exemplaar!

juni 26, 2025Geen reacties

De digitale spoelkeuken: Waarom het tijd is om je online tools eens af te spoelen

Een tijdje geleden faciliteerde ik samen met VOLT raadslid Erik Kemp vanuit Handstand een talk voor Pakhuis Oost voor de culturele sector over marketing na Big Tech. Het was een hoopvol gesprek: veel organisaties zien in dat hun digitale aanwezigheid wringt met hun publieke missie. Ze willen niet langer afhankelijk zijn van commerciële platforms die onze aandacht als handelswaar behandelen. Maar de vraag bleef hangen in de zaal: hoe dan?

Want zelfs als je het anders wilt doen, is het ingewikkeld. Je bent onderdeel van een groter ecosysteem waarin iedereen op elkaar leunt. Je publiek zit op Instagram. Je collega’s gebruiken Google Docs. En je ticketverkoop loopt via systemen die verre van transparant zijn. Ik voel dat spanningsveld persoonlijk al jaren. Als DJ en maker gebruik ik social media om zichtbaar te blijven, maar ik ben ook doodmoe van het eindeloze scoren. De algoritmes belonen woede, drama en oppervlakkigheid. Onze aandacht is het wisselgeld. En ondertussen blijft het wringen: zijn dit de digitale ruimtes waarin we onze publieke, culturele waarden willen uitdragen?

In voorbereiding voor de talk kwam ik bij PublicSpaces terecht: een landelijke organisatie die zich inzet voor publieke waarden op het internet, zoals privacy, transparantie, autonomie en toegankelijkheid. Zij ontwikkelden een toolkit waarmee je als organisatie je digitale gereedschapskist kunt doorlichten. Een soort APK voor je software, maar dan gericht op waarden in plaats van winst.

Dat klonk goed, maar ook... als veel werk. Toch besloot ik het te proberen. Want je moet ergens beginnen. En als het niet nu is, wanneer dan wel?

Toolkit avonturen: van Microsoft naar LibreOffice
Ik download de toolkit, en bereid me met hulp van Public Spaces voor op een duik in de digitale spoelkeuken van Handstand. 

Ik begin zoals de README.txt het voorschrijft. Stap 1: open het vragenlijst bestand in LibreOffice. Probleem: ik gebruik Microsoft Office, maar de vragenlijst zit in een *.ods-bestand, LibreOffice dus maar downloaden. De website van LibreOffice ziet eruit alsof het nog met een inbelverbinding is gemaakt, it’s giving begin 2000 vibes. Maar eerlijk is eerlijk: geen vieze pop-ups, geen misleidende knoppen. Gewoon een duidelijke downloadknop. Ook opvallend: zodra ik klik, krijg ik meteen een PayPal-doneerscherm. Ambitieus, want ik heb het programma nog niet eens geprobeerd.

Installatie op Mac gaat soepel. 

Het design is… *kuch, kuch* functioneel. 

Maar, het werkt!

Wat gebruiken we eigenlijk allemaal?
Voordat ik met de vragenlijst aan de slag kan moet ik eerst een inventaris maken van alle tools die we bij Handstand gebruiken. Dat klinkt makkelijk, maar als ik begin te typen, besef ik hoeveel dat er eigenlijk zijn. Niet alleen de usual suspects zoals social media en Asana, maar ook facturatie programma’s, cloudopslag, wachtwoordmanagers, en tools voor videobellen.

Ik kom tot 22 tools, en dat zijn alleen nog maar de tools die ik me nu herinner.

En dan die vragenlijst...
Elke tool kun je toetsen aan de hand van 48 vragen. Ze zijn in gewone taal geschreven, shout-out naar PublicSpaces daarvoor, maar toch merk ik: sommige onderdelen roepen vragen op. Wat betekent ‘digitale soevereiniteit’ precies? Hoe kom ik er achter wat Asana echt doet met mijn data?

Ik denk: kan dit niet makkelijker? Gewoon al je tools in een lijst gooien, en dan floept er automatisch een score uit? Maar misschien is dat juist het punt: dat ik het zelf moet uitzoeken. Dat ik bewustwording opbouw. Geen snelle scan, maar kritisch nadenken over wat ik in huis heb gehaald.

Bewustzijn kost tijd, maar levert iets op
Het is even slikken als je beseft dat je voor 22 tools, 22 keer een aparte vragenlijst moet doorlopen, maal 48 vragen. Maar langzaam ontstaat er iets waardevols: kennis & overzicht. En met dat overzicht komt de vraag: welke tools dienen ons nog echt? Zijn er tools die eigenlijk niet passen bij onze waarden? Kunnen we overstappen op alternatieven? Wat zijn die dan? En hoe goed werken die dan? Gelukkig zijn er platforms zoals European Alternatives die je helpen om transparantere keuzes te maken.

Waarom dit belangrijk is
We leven in een tijd waarin Big Tech zich overal tussen wurmt. Veel organisaties, cultureel, sociaal, journalistiek, bouwen op infrastructuren die niet neutraal zijn. Tools zijn geregeld gratis, maar we betalen met onze data, onze autonomie, ons inzicht. Als we publieke waarden echt serieus nemen, zoals transparantie, toegankelijkheid en digitale autonomie dan moeten we ook durven kijken naar de digitale systemen die we gebruiken. De toolkit van PublicSpaces helpt daarbij. Het is geen wondermiddel, wel een nuttige houvast om een eerste stap te maken.

En die tool, die voelt als afwassen met de hand: traag, omslachtig, maar ook verhelderend. En weetje? Ik heb voor nu alleen nog maar een lijst gemaakt, maar toch begin ik langzaam al een beetje anders te kijken naar mijn digitale gebruik. 

Wordt vervolgd… 


Wil je mijn updates ontvangen straight in je mailbox? Schrijf je dan in voor Van mail.